Türk kahvesi neden dünya markası olamadı?

Türk kahvesi için, kahve çekirdekleri çok ince tanecikler halinde özel değirmenlerde öğütülmelidir. Sıradan kahve değirmenlerinde öğütülen kahve tanecikleri Tük kahvesi için yeterli incelikte değildir.

Herhangi bir yerden alacağınız kahve öğütücüsünde diğer tüm kahve çeşitleri için kahve öğütülebilirken, Türk kahvesi için öğütülemiyor. Bu tür öğütücülerde en ince öğütülme şekli için “Türk kahvesi” demesine rağmen, elde dilen tanecikler Türk kahvesi için yeterli değildir.

Türk kahvesi sadece el değirmenlerinde öğütülebilir. Bunun dışında, Türk kahvesi için öğütülmüş kahve almanız gerekir.

Türk kahvesi için kahve çekirdeklerinin çok ince öğütülmesi kahve değirmenlerinde bir çok sorunu ortaya çıkarmaktadır. Öğütülme sırasında, aşınma fazla olduğundan, metal kısımlar aşırı ısınmakta ve aşınmaktadır. Aşırı ısınma, kahve taneciklerinindeki yağın buharlaşmasına neden olmaktadır. Metal kısımların aşınması ise, makinaların çabuk bozulmasına neden olmaktadır.

Bu nedenlerden ötürü, kahve çekirdeklerinin çok ince öğütülebilmesinin zorluğu, Türk kahvesinin dünya markası gelememesinin en önemli etkenlerinden bir tanesidir.

Türk kahvesi uzun yıllar sadece cezve ile hazırlanmıştır. Cezvede hazırlanan Türk kahvesi çok lezzetli olmasına karşın, iki önemli dezavantaja sahiptir.

Bunlardan birincisi, kahvenin lezzeti hazırlayan kişinin beceri ve maharetine bağlıdır. Eğer hazırlayan kişinin el becerisi iyi değilse, kahvenin istenilen ölçüde köpüklü ve lezzetli olmamaktadır.

Diğer dezavantajı ise, kahvenin hazırlanma süresinin uzun olmasıdır. Türk kahvesi, kişiye özel hazırlandığından, her bir fincan için özel olarak kahve hazırlanması gerekmekte, bu da göreli olarak uzun zaman almaktadır.

Günümüzün hızlı dünyasında, özellikle Avrupalı ve Amerikalılar kahve için 2-3 dakikadan daha uzun beklemeyi gereksiz görmektedir.

Son yıllarda otomatik Türk kahvesi makinaları çıkmış olsa da, bunlar otomatik espresso makinaları ile kıyaslandığında, istenilen pratiklikte ve lezzette kahve hazırlayamamaktadır.

Şu andaki espresso makinalarının ulaştığı noktaya gelebilmesi için, çok daha ileri düzeyde Türk kahvesi makinalarının geliştirilmesi gerekmektedir.

Bunların en önemlisi, Türk kahvesi makinalarına öğütücü aparatının eklenmesi gerekmektedir. Böylece taze öğütülmüş kahve ile daha lezzetli ve bol köpüklü Türk kahvesi hazırlanabilecektir.

Kahve Osmanlıda ilk olarak saraylarda içilmeye başlanmıştır. Saraydaki konuklara ikram edilen tatlılarla ve şerbetlerle birlikte kahve sunulmaktaydı. Kahve zamanla o kadar önemli bir hale gelmişti ki padişahın içeceği kahvenin suyu özel olarak Eyüp tepesi civarındaki Gümüşsuyu’ndan getirtilmekteydi. Su getirmekle ilgili bostancıbaşı denilen özel görevli vardı.

Bu dönemde Türk kahvesi sadece lezzeti ve hazırlanışıyla değil, sunumu ve içimiyle de çok özel bir yere sahipti. Pek çok işin bir görevlisi olduğu gibi kısa zamanda kahvenin de bir görevlisi olmuştur ve saray görevlileri arasında kahvecibaşı adıyla anılan bir rütbe ortaya çıkmıştır. Kahvecibaşı, padişaha ya da hangi devlet görevlisine hizmet ediyorsa o kişinin kahvesini pişirmekle ve sunmakla görevliydi.

Kahve padişah içeceği olunca, kahvenin daha lezzetli olması için görevliler tarafından özel çalışmalar yapılmış ve ülkenin dört bir yanından kahve uzmanları İstanbula getirtilmişti.

Bu dönemlerde yapılan çalışmalarla, Türk kahvesi adıyla anılan hazırlama yöntemi geliştirilmişti. Sadece sarayda kullanılan Türk kahvesi hazırlama yöntemi zamanla halk tarafından da kullanılmaya başlanmıştı. Hatta, Osmanlının egemen olduğu Arap, Afrika ve Balkanlarda da halen Türk kahvesi yaygın biçimde içilir. Ancak her bölge, kahveye kendi adını vermiştir. Bu nedenle, Yunan kahvesi, Boşnak kahvesi gibi adlarla da anılır.

Osmanlının zayıflamasıyla, kahveyle ilgili çalışmalar da durmuştur. Türk kahvesinin geliştirilmesiyle ilgili özel ya da tüzel kurumlar ortaya çıkmamıştır. Bazı cılız çalışmalar olsa da, bunlar Türk kahvesini dünyaya tanıtmak ya da Türk kahvesini daha pratik pişirebilen makinalar üretmek gibi hedeflerden çok uzaktır.

Espresso, Türk kahvesi kadar keskin olup, yoğun kahve lezzeti isteyenlerin tercihi olmuştur. Espresso, Türk kahvesine göre daha hızlı hazırlanabilmekedir. Espressonun çok hızlı şekilde tüm dünyaya yayılması, Türk kahvesine olan talebi otomatikman azaltmıştır.  Yoğun kahve lezzeti isteyenler için espresso gibi bir alternatifin olması, Türk kahvesini ikinci plana itmiştir.

Bugün, espresso dünyadaki tüm kafelerin menüsünde bulunurken, Türk kahvesi sadece Türkiye ve Orta Doğudaki kafelerin menüsünde yer bulabilmektedir. Eğer Avrupa ya da Amerika’da Türk kahvesi içmek isterseniz, sadece Türk ve Ortadoğu kaynaklı lokanta ve kafelerde bulabilirsiniz. Örneğin, Starbucks Türk kahvesini sadece Türkiye’deki menüsünde bulundurmakta, onun dışında hemen hiç bir yerde Türk kahvesi servisi yapmamaktadır.

Türk kahvesi, tüm dünyada bilinmesine karşın tüketimi yok denecek kadar azdır. Bilinirliği yüksek olduğundan dolayı, Türk kahvesi ile yapılacak çalışmaların büyük pazar payları vardır. Mevcut otomatik Türk kahvesi makinalarının espresso makinalarına göre çok ilkel olmalarına karşın, satış rakamları oldukça yüksektir. Bu nedenle Türk kahvesi makinalarının geliştirilmesi için daha fazla çalışmalar yapılmalıdır.