Starbucks’a giden yol: Amerika’nın kahveyle tanışması

Kahve yeni kıtaya ulaşıyor

Etiyopya’nın dağlarından çıkan kahve, önce Müslüman dünyada hızla yayılmış ve kısa zamanda Avrupalıların dikkatini çekmiştir. 17. yüzyılın başlarından itibaren de Avrupa’ya ulaşmıştır. Avrupalılar bu yeni içeceği çok sevmiş ve günlük hayatlarının bir parçası haline getirmişlerdir. Avrupa’nın büyük şehirlerinde hızla kahvehaneler açılmaya başlamıştır.

Kahvenin Amerika’ya ulaşması da çok zaman almaz. Avrupadan sonra Amerika da kısa sürede kahveyle tanışır. 1668 yılında kahve ilk olarak kuzey Amerika’ya ulaşır. Ancak yeni dünyanın göçmen insanları arasında çok rağbet bulmaz. Baskın çay kültürü olan Amerikalılar kahveye uzak dururlar. Hatta ilk kahvehanenin açılması için 10 seneden fazla zaman geçer. İlk kahvehane 1696 yılında New York’ta “King’s Arms” adıyla açılır.

Amerika’nın ilk kahvehanesi 1696 yılında New York’ta “King’s Arms” adıyla açıldı.

Photo: All About Coffee, by William H. Ukers

Amerikada 1800 li yıllar

Amerikalıların çaydan uzaklaşıp kahveyle tanışmaları o dönemde gerçekleşen siyasi olaylar nedeniyle olur. O yıllarda Amerika henüz İngiltere’nin kontrolü altındadır. Ekonomik zorluklar altında olan İngiltere Amerikalılara ağır vergiler uygulamaktadır.

1770li yıllarda İngiltere hükümeti başta çay olmak üzere diğer tüketim malzemelerine ek vergi getirir. Bu olay Amerikalı göçmenlerin sabrını taşıran damla olur. Büyük protestolar, hatta çatışmalar olur. İngilizler olayların üzerine çok sert gider.

Protestoculara uygulanan şiddet artınca, bir grup Amerikalı Boston limanındaki tonlarca çayı denize döker. Tarihte “Boston Tea Party” olarak bilinen bu olay, kahvenin Amerika’daki kaderini değiştirir. Amerikalılar hem uygulanan şiddeti hem de ağır vergileri protesto etmek amacıyla çay içmeyi boykot ederler.

Çayın boykot edilmesiyle, kahve bir anda popüler hale gelir. Kahve içmek vatanseverlik göstergesi haline gelir. Daha sonra olaylar durulsa da çay artık eski popülerliğine kavuşamaz. Artık kahve resmen Amerikalıların içeceği haline gelmiştir.

İngilterenin Amerikaya uyguladığı yüksek vergileri protesto Amerikalılara şiddet uygulanınca, bir grup Amerikalı Boston limanındaki tonlarca çayı denize döker. Tarihte “Boston Tea Party” olarak bilinen bu olay, kahvenin Amerika’daki kaderini değiştirir. Amerikalılar hem olayları hem de ağır vergileri protesto etmek amacıyla çay içmeyi boykot ederler. Kahve bir anda popüler hale gelir. Kahve içmek vatanseverlik göstergesi haline gelir.

Brezilyada kahve üretimi

Bu arada Amerika kıtasında kahve üretimine başlanmıştır. Brezilya’da 1752 yılında kahve üretimine başlanmıştır. O yıllardan bugüne Brezilya dünyanın en büyük kahve üreticisidir. Ancak ne yazık ki, Brezilya’nın iklimi ve coğrafi yapısından dolayı sadece yüksek kafein içeren Robusta ya da düşük kaliteli Arabica kahvesi yetiştirilebilmektedir.

Brezilya’da kahve tarlalarında ticari olarak yetiştirilen bol ve ucuz kahve için Amerika iyi bir pazardır. Çayın protesto edilmesi Brezilya için büyük bir fırsata dönüşür. Bir anda ortaya çıkan yüksek miktardaki kahve ihtiyacının tamamı Brezilya’dan getirilen ucuz ama kalitesiz kahveile karşılanır.

Brezilya’dan getirilen düşük kaliteli kahve, Starbucks’ın ortaya çıkmasında önemli bir faktör olarak ileride karşımıza çıkacaktır. Buna Starbucks’ın kuruluş aşamasıyla ilgili yazıda daha detaylı değineceğiz.