Hangi bölgelerde kahve ağacı yetiştirilebilir?
Kahve, bol yağış alan ve ortalama sıcaklığın 18-24 °C arasında olduğu iklim kuşağında yetişir. Aşırı sıcak ve soğuk olmayan, tropikal iklimin hakim olduğu ekvatora yakın bölgeler kahve için en uygun yerlerdir.
Akdeniz iklimi kısmen tropikal iklimi andırır. Bu nedenle Akdeniz ikliminin hakim olduğu yerler kahve ağacının yetişmesi için oldukça uygundur. Özellikle kıyıya yakın ve dağlık yerler, kaliteli Arabica türü kahve yetiştirilmesi için çok uygundur. İyi bir çalışma yapıldığında, bu bölgelerde ticari anlamda kahve yetiştiriciliği rahatlıkla yapılabilir.
Mersin ve Antalya ılıman ve yumuşak havasıyla kahve ağacının yetişmesi için en uygun yerlerdir. Bu iki şehrimiz uygun ikliminden dolayı seracılığın da yaygın olarak yapıldığı yerlerdir. İkliminden ve mevcut ziraat altyapısından dolayı, bu iki şehrimiz kahve yetiştimek için uygun havaya ve şartlara sahiptir.
Akdeniz ikliminin hakim olduğu Mersin ve Antalyanın dağlık bölgeleri kahve üretimi çok uygundur.
Kahve fidesi ve yetiştirilecek kahvenin türü
Kahve ağacı, çubuğundan yada çekirdeğinden yetiştirilebilir. Çubuğundan çoğaltarak yetiştirmek, ağacın daha hızlı büyüyüp daha kısa sürede meyve verecek hale gelmesi için daha uygun bir yöntemdir. Ancak ülkemizde yeterli sayıda ve yeterli çeşitte kahve ağacı bulunmadığından, çekirdekten yetiştirmek daha etkin bir yoldur.
Kahvenin ticari anlamda yetiştirlmesi için, bir dizi çalışma yapılmalıdır. Öncelikle, ağacın yetişmesi için en uygun bölgeler belirlenmelidir. Bunun için don olayının görünmediği, dağlık ve yüksek yerler seçilmelidir.
Daha sonra bu bölgelerde yetişebilecek yüksek kalitedeki kahve tohumları seçilerek, bölgenin iklim şartlarına uygun kahve cinsi belirlenmelidir. Bunun için, üniversitelerin ziraat fakülteleri ve yerel fidanlık üretme çiftlikleri ile koordineli bir çalışma yapılmalıdır.
Kahve ağacının yetişmesi için uygun alanların kısıtlı olması nedeniyle, kaliteli kahve çeşiti seçilmesine özellikle dikkat edilmelidir. Aksi takdirde, elde edilen ürün yapılan emek ve masrafa değmeyeceğinden, çalışma uzun süreli olmayacaktır.
Kahve ağaçları, meyvelerin daha rahat toplanabilmesi için sürekli budanarak 2-3 metre yüksekliğinde tutulur.
Türkiyede kahve üretimi
Geçmişte, kahve yetiştirilmesiyle ilgili bir çok girişimler olmuştu. Bu girişimler daha çok bireysel anlamda olup, kurumsallığa dönüştürülememiştir. Bu girişimlerden en bazıları şu şekilde özetlenebilir.
- Tropikal iklime benzer bir iklime sahip olan Mersin’in Toroslar bölgesinde kahve ağacının yetiştirilme çalışmaları başlatılmıştır. Bu çalışmada kahve çekirdekleri kullanılmış olup, fide haline getirildikten sonra toprağa dikilmiştir. Fideler henüz çok küçük olduğundan, henüz verim alınma aşamasına geçilememiştir.
- Seracılığın yoğun olarak yapıldığı ve yumuşak bir iklime sahip olan Antalyada bazı girişimciler kahve üretimi için faaliyete başladılar. Ancak bu girişimlerden de henüz ticari anlamda bir verim alınamamıştır.
Henüz olgunlaşmamış kahve çekirdekleri
Sonuç
Türkiye dünyada en çok kahve tüketen ülkelerin başında gelir. Dileriz ki kahve yetişitime çalışmaları başarılı olur ve çay bitkisinde olduğu gibi, kendisine yetecek kadar kahve üretimine başlar.