Kahvenin dünyaya yayılışı
İlk bulunuşundan tüm dünya ülkelerine yayılışı, yıllara göre aşağıdaki tabloda verilmiştir.
700
Kahvenin içecek olarak keşfedilişi
Kahve çekirdekleri Etiyopya’nın dağlık yörelerinde uzun zamandır bilinmesine karşın, içecek olarak kullanılmıyordu. İlk olarak 700’lü yıllarda, Etiyopya’ya hicret eden müslümanlar, kahve çekirdeklerini önce kavurup, sonra kaynatarak içecek haline getirdiler.
1454
Kahve Arap yarımadasına girdi
Etiyopya’da bulunduğu sırada kahvenin faydalarına bizzat şahit olan Aden Müftüsü Şeyh Cemalettin, Yemen’de kahve üretimini başlattı. Böylelikle verimli toprakların olduğu Yemen’in batı ve güney bölgelerinde ilk defa kahve yetiştirilmeye başlandı.
1470-1500
Mekke ve Medine’nin kahveyle tanışması
Kahveyi çok seven Etiyopya ve Yemenli halk, hac ve umre için gittikleri Mekke
ve Medineye beraberlerinde kahve de getirirler. Böylece Mekke ve Medine halkı
kahveyi deneme fırsatı bulurlar. Çok sevilen kahve kısa sürede Mekke ve Medinede
yaygın şekilde içilmeye başlandı.
1505
Sri Lanka’da ilk kahve ağacı
Sri Lanka’dan hac için Mekke ve Medineye gelen müslüman hacılar dönüşlerinde kahve ağacını da götürürler. Bugün çayıyla meşhur olan Ceylon bölgesinde ilk kahve ağaçları dikilir. Ancak bunlar ticari anlamda değil daha çok bireysel tüketim amaçlıdır.
1510
Kahve Kahire’ye ulaştı
Mısır halkı kahveyle ilk olarak Yemen’den Kahire’ye gelen sufi dervişler sayesinde
tanıştılar. Dervişler kahvedeki kafein sayesinde gece boyunca uyanık kalabiliyor ve
gecelerini ibadetle geçiriyorlardı.
1517
Kahve Mısır’dan İstanbul’a geldi
Mısır’ı fetheden Yavuz Sultan Selim burada içtiği kahveyi çok beğenir.
İstanbul’a dönüşünde beraberinde kahve de getirir. Böyle Türkler ilk defa
kahveyle tanışır.
1530
Suriye’de ilk kahve
Mekke ve Medine’ye Hac ve umre için giden Suriyeliler, orada beğenerek içtikleri
kahveyi dönüşlerinde Suriye’ye getirdi.
1573
Avrupa’da ilk defa kahve telaffuz edildi
Alman tıp doktoru ve bitki bilimcisi Leonhardt Rauwolf “Levant” denilen Akdeniz ülkelerini ziyaretinde kahve dikkatini çeker. Gezi dönüşünde yazılarında bölge halkının içtiği siyah renkli ve sıcak bir içecekten bahseder.
1580
Kahve İtalya’da
İtalyan tıp doktoru ve bitki bilimcisi Prospero Alpini Mısır’a düzenlediği ziyaret sırasında kahveyi ilk defa denedi. Ülkesine dönüşünde bir miktar kahve getirdi.
1600
Kahve ağacı Hindistanda
Mekkeye hac için gelen Baba Budan, kahveyi çok sevince bu bitkiyi Hindistanda yetiştirmek ister. Ancak çiğ kahve çekirdeklerinin şehir dışına çıkartılması yasaktır. Bu nedenle, hac dönüşünde 7 adet kahve çekirdeğini kuşağında saklayarak Hindistana getirir. Baba Buhan Hindistanın güneyindeki Chickmaglur, Mysore bölgesinde ilk kahve ağaçlarını yetiştirir.
1616
Kahve fidesinin Avrupaya gelişi
Hollandalı Pieter Van clan Broecke ilk defa canlı bir kahve fidesini Yemen’in Mocha limanından gemiyle kahvenin ana vatanından dışarıya çıkardı. Zorlu ve uzun bir yolculuktan sonra Hollanda’ya getirilen kahve fidesi sera ortamında yetiştirilmeye başlandı.
1637
İngiltere’de ilk kahve
İngilterenin Oxford şehrine üniversite okumak için giden Giritli bir genç İngilizleri kahveyle tanıştırır. Nathaniel Canopies adındaki üniversite öğrencisi beraberinde götürdüğü kahveyi dost ortamlarında ikram ederek İngilizleri ilk defa kahveyle tanıştırır.
1640
Yemenden Hollandaya ilk kahve satışı
Hollandalı tüccar Wurfbain ilk defa ticari anlamda kahveyi Hollandaya getirerek Amsterdamda satmaya başladı. Yemenin Mocha limanından gemiyle getirilen kahve, Avrupaya satılan ilk kahve özelliğini taşır.
1644
Fransada ilk kahve
Fransız gazeteci ve gezgin Jean de la Roque İstanbula yaptığı seyahatin dönüşünde kahve çekirdekleri ve kahve hazırlama aparatları da getirir. Marsilyada yaşayan Jean de la Roque, böylelikle Fransızları ilk defa kahveyle tanıştırmış olur.
1657
Fransada ilk kahve
Fransız gezgin ve bitki bilimcisi Jean de Thevenot Paris’e ilk kahveyi getirir.
1658
Sri Lanka’da ilk kahve üretimi
Hollandalılar Sri Lanka’nın Ceylon bölgesinde kahve bitkisini yetiştirmeye başladı.
1660
Kahvenin Fransaya ticari olarak ilk girişi
Mısırdan Marsilyaya ilk kahve ihracatı yapıldı.
1668
Kahve Amerika’da
Kahve ilk defa Kuzey Amerika’ya girdi. New York şehrini kuran Hollandalılar, kahveyi ilk kez yeni kıtaya getirdiler. Ancak bu ticari anlamda değil, daha çok kişisel kullanım amaçlıydı.
1669
Kahve Paris’te
Osmanlı Devleti’nin Paris büyükelçisi olarak atanan Süleyman Ağa, Paris’e gidişinde beraberinde kahve de getirdi. Davetlerde yaptığı kahve ikramı çok beğenildi. Süleyman Ağanın konağı kısa sürede kahve içmek isteyen elit Fransızların uğrak mekanı haline geldi.
1670
Kahve Almanya’da
Almanlar ilk defa kahveyle tanıştı.
1683
Kahve Viyana’da
Avusturyalıların kahve ve kahvehaneyle tanışması aynı anda oldu. Georg Franz Kolschitzky, Viyanada “Blue Battle” adını verdiği ilk kahvehaneyi açtı. II. Viyana kuşatması sonunda Osmanlı ordusundan kalan kahveyi alan Kolschitzky, bu kahveyi değerlendirmek amacıyla ilk kahvehaneyi açtı.
1711
Java kahvesi Hollanda’da satışa sunuldu
Daha sonra dünyanın en meşhur kahvelerinden birisi olacak olan Endonezya’nın Java bölgesinde yetişen Java kahvesi, Hollanda’nın Amsterdan şehrinde açık artırmayla satıldı.
1714
Fransa’da ilk kahve ağacı yetiştirildi
1706 yılında Hollanda’daki botanik bahçesinden alınan kahve çekirdeği ile Fransa’da ilk kahve ağacı yetiştirildi. Kahve ağacı Paristeki Jardin des Plantes adlı botanik bahçesinde yetiştirilerek Fransa kralı Louis XIV’a sunuldu.
Jardin des Plantes botanik bahçesi günümüze kadar hizmet vermeye devam etmiştir. Bahçeyle ilgili daha detaylı bilgi almak için, linke tıklayınız.
1715
Haiti ve Dominik Cumhuriyeti’nde kahve üretimi başladı
Ada ülkesi olan Haiti ve Dominik Cumhuriyeti’nde ilk defa kahve yetiştirilmesine başlandı.
1730
Jamaica’da kahve yetiştirilmeye başlandı
İngilizler o zaman sömürgeleri olan Jamaica’da kahve üretimini başlattılar.
1752
Brezilya’da kahve yetiştirilmesine başlandı
Portekiz’in sömürgesi olan Brezilya’da yoğun bir şekilde kahve yetiştirilmesine başlandı. O yıllarda yapılan yatırımlar sayesinde, Brezilya uzun yıllardır kahve üretiminde dünya lideridir.
1790
Kahve Meksika’da
Batı hint adaları tarafından Meksika’ya kahve ilk defa getirildi.
1804
Yemen’den Amerika’ya ilk kahve yüklü gemi geldi
Yemen’in Mocha limanından kalkan kahve yüklü ilk gemi Amerika Birleşik Devletleri’nin Massachusetts eyaletinin Salem limanına ulaştı.
1809
Brezilya’dan Amerika’ya kahve sevkiyatı başladı
1752 yılında kahve yetiştirilmeye başlanan Brezilya, kahve piyasasında adını duyurmaya başladı. Brezilya’dan ithal edilen kahve Massachusetts eyaletinin Salem limanına ulaştı.
1825
Hawaii adalarında kahve yetiştirilmeye başlandı
Rio de Jenario’den getirilen kahve fideleriyle, Hawaii adalarında kahve yetiştirilmesine başlandı.
1832
Java’da zorunlu kahve yetiştirilmesine başlandı
Java hükümeti tüm vatandaşlarının kahve yetiştirmelerini zorunlu hale getirdi. Bu zorunlu uygulama 1905 yılına kadar devam etti.
1840
Orta Amerika ülkelerinden Amerika’ya kahve sevkiyatı başladı
Orta Amerikada kahve yetiştirilmesine yönelik çalışmalar meyvesini vermeye başladı. Amerika Birleşik Devletleri’ne ilk kahve sevkiyatı başladı.
1850
Guatemala’da kahve yetiştirilmesine başlandı
Doğal indigo mavisi ve kırmızı boya böceği Guatemala’nın en büyük gelir kaynağı idi. Yapay boyaların keşfedilmesiyle gelir kaynağı kesilen Guatemala kahveye yöneldi. 1859 yılına kadar yarım milyondan fazla kahve ağacı dikildi.
—Dağlardaki çalılıktan dünya starlığına giden uzun yolculuk—
Yıllara göre kahvenin tarihi
Detaylı kronoloji…
Tarihte kahve yasakları
İşte, yıl yıl kahve yasakları…